Hz. Mevlana mürşid kitap olan “Mesnevi” sinde şöyle bir hikâye anlatır. (5.cilt:4035–4085)
Gazneli Sultan Mahmut bir gün divana gittiğinde bütün memleket büyüklerinin orada toplanmış olduklarını gördü. Beylerini ve vezirlerini denemek istedi.
Işık saçan bir inci çıkararak vezirine uzattı: “Bu nasıl bir incidir, değeri ne olabilir?” diye sorunca,
Vezir: “Bu çok kıymetli bir incidir, yüz eşek yükü altın eder.” Dedi.
Padişah: “Bu inciyi kır.” Dedi.
Vezir: “Efendim, dedi. Ben bunu nasıl yapabilirim, ben padişahımın iyiliğini dileyen bir kişiyim, eğer kırarsam, bu size kötülük olur.” Dedi.
Padişah vezirin bu davranışını takdir etti ve ona çok değerli şeyler hediye etti.
Padişah bir müddet konuştuktan ve bu bahis unutulduktan sonra aynı inciyi perdecinin eline verdi. Ve: “Bunun bir müşterisi çıksa acaba buna ne verir?” Dedi.
Perdeci: “Bu inci ülkenin yarısı değerindedir.” Dedi.
Padişah ona da: “Bu inciyi kır, parçala.” Dedi.
Perdeci: “Ey sultanların sultanı bunu kırmak çok yazık olacak, böyle değerli bir inci ancak sizin gibi eşsiz bir padişaha layıktır, onu kırmak olmaz. Bunu yapmak padişaha ve hazinesine düşmanlık olur.” Dedi.
Padişah perdecinin bu söylediklerini de çok beğendi ona da çok değerli hediyeler verdi.
Biraz sonra inciyi başka birine verdi, o da benzer şeyler söyledi. Padişah ona da değerli hediyeler verdi. Böylelikle birçok kişiyi sınayan padişah sonunda sadık bendesi Eyaz’ı çağırdı.
Ona da inciyi vererek değerini sordu, sonra da:
“Kır bunu.” Dedi.
Eyaz hiç düşünmeden inciyi paramparça etti.
Etrafındakiler acıdılar:
“Ey Eyaz ne yaptın öyle değerli bir inciye kıyılır mı? Bu padişahın hazinesine ve padişaha hıyanettir. Nasıl yaptın bunu?” Dediler.
Eyaz dedi ki:
“Ey ünlü büyükler! Kıymetçe padişahın buyruğu mu daha iyidir, inci mi?
Allah hakkı için! Size göre padişahın emri mi daha iyidir, yoksa bu güzel inci mi?
Ey bakışı inciye olan, padişaha olmayan sizler! Kıbleniz gulyabanidir, yol değil.
Ben gözümü padişahtan çevirmiyorum; ben müşrik gibi taşa yönelmem.
Renkli taşı seçen değersiz ruh, benim padişahımı sonraya bırakır.
Padişah eski cellâda emir verdi:
“Bu aşağılık kişileri makamımdan uzaklaştır.
Bir taş için bizim emrimizi kıran bu alçaklar benim makamıma nasıl layık olurlar.
Bizim buyruğumuz, böyle kötülük sahiplerince renkli bir taş için hor ve değersiz oldu. ”
Eyaz padişahın yakınlığına kavuşmuştur.
Eyaz bir dünya padişahının emir incisini kırmaktansa dünyayı ellerinde paramparça ediverdi.
Evet. Bir dünya padişahının emir incisini kırmaktansa dünyayı kırdı. Bir dünya padişahının bir emri bu kadar kıymetli olursa, ya Allah (c.c)’ın emri nicedir? Allah (c.c.)’ın bir emrini kırmaktansa dünyayı hiçe sayanlara selam olsun. Allah (c.c.)’ın bir emir incisini kırmaktansa bütün hayatını hiçe sayan yiğitlere selam olsun.
