SEYYİD İBRAHİM HANİF’İN SİYER-İ NEBİ’SİNDE MEVLANA VE MEVLEVİLİK – Nurgül ÖZCAN

SEYYİD İBRAHİM HANİF’İN SİYER-İ NEBİ’SİNDE MEVLANA VE MEVLEVİLİK

Nurgül ÖZCAN

Öz

Mevlana Celaledd1n-i Rumi, hem fikirleri i:ıem de eserleri ile klasik Türk edebiyatını derinden etkilemiştir. Mevlana’nın, 26.000 beyitlik eseri Mesnevi-i Ma ‘nevi, divan edebiyatının oluşum, aşamasında etkili olan eserlerin başında gelir. Özellikle, Divan-·ı Kebfr; aşk konusupdaki ifadelerle kendisinden sonra teşekkül eden klasik Türk şiirindeki aşk anlayışına önemli.ölçüde öncülük etmiştir. Divan şiirinde Mevlevilik etkisi,.- 13.yüzyılda divan edebiyatının oluşumu esnasında başlamış, diğer yüzyıllarda devam etmiş, 16. yüzyıldan sonra daha da artmış divan şiirinin ürün verdiği 20.yüzyıla kadar· aktif bir şekilde kendisini göstermiştir.

18. yüzyıl, Mevlevi şairlerin sayısında önemli derecede artışın olduğu bir dönemdir. Bu yüzyılda yaşamış olan Seyyid İbrahim Hanif, meşhur Mevlevi şairler ve musikişinaslarla münasebeti olan alim bir şahsiyettir. Kaynaklarda; Siyer-i Nebi müellifi, Hacegan-ı D1van-ı Hümayfın ve Darü’saade yazıcısı olarak geçen Hanif, talebelerindendir.

Hoca Neş’et’in meclisinde bulunan Çalışmamızda; Mevlevi bir şair olan Seyyid İbrahim Hanif in Hz. Muhammed’in hayatının konu edildiği, Siyer-i Mekkf ve Siyer-i Medeni isimli eserlerinde, Mevlana’nın hayatı ve eserlerinin etkisi incelenmiştir. Eserlerde geçen Mevlevi tarikatıyla ilgili isimler tespit edilmiş, bunların hangi şekilde kullanıldığı değerlendirilmiş, Mevlevi tarikatını ilgilendiren . kavramların nasıl kullanıldığı gösterilmiştir. Böylece, Mevlevi şairlerin çokluğu açısından dikkat çeken. 18. yüzyıl Mevlevi edebiyatında etkili olan ,isimlere ve bu isimlerin birbirleriyle olan münasebetine ·. ve etkisine katkıda bulunulmuş, söz konusu dönemde Mevlevi bir şairin kaleminde, Mevlevilikle ilgili unsur ve kavramların nasıl kullanıldığı değerlendirilip tahlil edilmiştir.