Modernleşme Sürecinde MEVLEVÎLER VE JÖNTÜRKLER

Türklerin siyasî, sosyal ve kültürel hayatında önemli bir yere sahip olan tarikatlar, özellikle son yüzyılda hız kazanan devleti kurtarma projelerinde etkin yer almışlardır. Daha ziyade edebiyatçıların ve sanatçıların rağbet ettiği Mevlevîlik, Saray’la, Jön Türkler ve devamı gruplarla ilişkileri bakımından kendine özgü bir yere sahiptir.

Mevlevîliğin temsilcilerinin yaklaşık yüz elli yıllık süreçte modernleşme karşısındaki tutumları, Jön Türklerle ilişkileri, Jön Türklerin sûfîleri yanlarına çekme teşebbüsleri ve Saray’ın şeyhlere uyguladığı siyaset üzerine araştırmalar, devlet tekke ilişkilerine dair çalışmalara katkı sağlamanın yanında, yakın tarihimize de farklı bir bakış açısı sunacaktır.

Modernleşme, sadece Osmanlı’nın değil, cumhuriyet Türkiye’sinin de sürekli bir doğum ağrısıdır ve cumhuriyet döneminde uygulamaya konan çoğu ilke ve reformların fikrî planda kaynağı Jön Türkler’e ulaşmaktadır. Cumhuriyet dönemi uygulamalarının temellerini araştırıp bu dönemde tarikatların konumunu ortaya koymak, modernleşme ve tasavvufî ekoller konusundaki çalışmalara katkı sağlamanın yanında, günümüze de ışık tutacaktır.