MEVLEVİ YAZARLARIN SEYYİD BURHANEDDİN’İN KAYSERİ’YE GİDİŞİ HAKKINDAKİ RİVAYETLERİNE DAİR – Ahmet Akşit

MEVLEVİ YAZARLARIN SEYYİD BURHANEDDİN’İN KAYSERİ’YE GİDİŞİ HAKKINDAKİ RİVAYETLERİNE DAİR

Ahmet Akşit

Özet

Herhangi bir şeyh ve taraftarlarının hayatlarını anlatmak üzere kaleme alman menâkıbnâmelerde devrin dinî, ‘içtimaî ve siyasî hâdiseleri hakkında pek çok bilgi bulunduğu, fakat bunların öncelikli olarak intisab ettikleri şeyhin propagandasını yapan yazarlar tarafından zaman zaman tahrif edilerek verildiği bilinmektedir. Mesela Mevlevi kaynaklarında Alaeddin Keykubad ile Bahaeddin Veled arasında bir yakınlıktan bahsedilmekte ise de bunu teyit etmek oldukça güçtür. Esas itibariyle Bahaeddin Veled’in büyüklüğünü vurgulamaya çalışan yazarlann onunla Alaeddin Keykubad arasında bağlantı kurmaya özen gösterdikleri, sultana temas etmeden konuyu yeterince anlatamadıkları fark edilmektedir. Bu husus o kadar belirgindir ki, Selçuklu Sultanı ile ilgili rivayetlerden sarf-ı nazar edildiği takdirde Bahaeddin Veled hakkında verilen bilgilerin hiç bir kıymeti kalmamaktadır. Yine bunun gibi Mevlevi yazarların Seyyid Burhaneddin’in Konya’dan Kayseri’ye gidişi ve buna Mevlânâ’nın karşı çıkışı ile ilgili rivayetleri de kuşku uyandırmaktadır. Yazarların söz konusu hadiseyi Şems-i Tebrizi’nin Konya’ya gelişi ve Seyyid’in Kayseri’ye duyduğu sevgi ile izah etmeye çalıştıkları fakat buna karşılık Mevlânâ’nın tavn hakkında herhangi bir fikir beyan etmedikleri dikkat çekmektedir. Mevlânâ’nın tavrını Sipehsâlâr ve Eflaki’den hareketle hemen şeyh-mürit ilişkisine göre açıklamak mümkün ise de konu ile ilgili rivayetler devrin fikri ve siyasi ortamı içinde değerlendirildiği zaman hadise başka bir mahiyet almaktadır. Bu sebeple burada Seyyid’in Konya’dan Kayseri’ye gidişi üzerinde durularak buna Mevlânâ’nın niçin bir süre karşı çıktığı izah edilmeye çalışılacaktır.