Mevlevî Şair Leylâ Hanım – Mustafa Kara

Mevlevî Şair Leylâ Hanım   

Mustafa Kara

İkinci Mahmud Han devrinin bütün iniş ve çıkışlarını yaşayan, Tanzimat Fermanının bütün med ve cezirlerini tanıyan Leyla Hanım, Moralızâde Hamid Efendi’nin kızıdır. Annesi Hatice Hanım ise meşhur şair Keçecizade İzzet Molla”nın (ö.1829) ablasıdır.
Evlendiği gün boşanan, babasının vefatından sonra maddi sıkıntılar içinde kıvranan şair kendisiyle ilgili dedikodulara da “……ne derse desinler “redif gazelleriyle cevap vermiştir .

Gam mı bugün eylerse ahibba beni ta’yi
Bir bir çıkar ukbada ne derlerse desinler

Bu kara yüzüm ağ ola’da rûz-i cezada
Şimdi bana dünyada ne derlerse desinler

Farkı nedir alemde bana medh ile zemmin
Sağ olsun ahibba da ne derlerse desinler.

His ve fikir dünyasının Mevlevihanelerinde lahuti atmosferiyle gelişen Ehl-i Beyt ve Mevlana muhabbetiyle zenginleştiren Leyla Hanım, bu iki konu ile ilgili yüzlerce beytin sahibidir.

İŞTE İKİ RUBAİ:

Sâkıya rahma sezâyım billah
Düşkünüm bî-ser ü pâyım billah
Kesmem ümmidi Resûlullah’dan.
Bende -i âl-i abâyım billah
Münkirin ta”nı kuru davadır
Vâkıf-ı sırr-ı monladır
İki alemde de Allah bilir
Melceim Hazret-i Mevlana’dır

Leyla Hanım”ın divanında görülen farklılıklardan biri de pek çok insanın doğumuna veya ölümüne
manzumelerle tarih düşürmesidir. “İsimlerin önemli bir kısmı kadındır. Bunlarında büyük bir çoğunluğu padişahların eşi, kızı, kız kardeşleridir. Yani sultanlardır.
Onun şiirlerinde dikkatimizi çeken bir husus da 1780 yılında vefat eden meşhur şair Fıtnat Hanım ve çağdaşı Nesiba Tevfika Hanımla ilgili değerlendirmelerdir.
Bu yazı vesilesiyle, Hz. Peygamber”in kızı Fatma Zehra ile ilgili duygularını aktaralım ve Leyla Hanımı rahmetle analım..

İSTİMDAD-I EZ-CENÂB-I ZEVCE-İ ALİYYUL- MURTAZA BİNTİ HABİB-İ KİBRİYA

Ey mâder-i şâh-ı şüheda Hazret-i Zehra
Mahşerde muin-i fukarâ Hazret-i Zehra

Her bir kuluna Hazret-i Hak etti bir ihsan
Sensin bize ihsan-ı Huda Hazret-i Zehra

Arz eyledim ahvâl-i perişanım rahm et
Bir şerm ile rüyada sana Hazret-i Zehra

Haşa ki hilat ola senin va’d-i kerimin
Vâd ettin inayâtını ya Hazret-i Zehra

Sultan-ı rusül valid -i zîşânına arz et
Bu zerreyi ey kân-i atâ Hazret-i Zehra

Afv eyle suçum hûn-i şehidân içun olsun
Ey zevce-i Sultan-ı Bekâ Hazret-i Zehra

Reddeyleme durdum der-i lütfunda dahilek
Leyla’yı kıl ihsana sezâ Hazret-i Zehra

1847’de vefat eden Leyla Hanım Galata Mevlevihanesinin bahçesinde kudum darbesiyle birlikte yeniden kalkma anını beklemektedir.
Birçok kişinin doğum ve ölümüne tarih düşüren Leyla Hanım için biz de vefatından yüzaltmış sene sonra şu tarihi düşürdük:

Derviştir, zikirdedir Hû
Mecnundur fikirdedir Hû
Geldi bir ney haber verdi
Şair Leyla Hanım Hû Hû”
1265•