MEVLEVİ DERVİŞ AHMED DEDE’NİN ET-TUHFETU’L-BEHİYYE ADLI ESERİ VE ÇEVİRİSİ – İsmet KAYAOĞLU

MEVLEVİ DERVİŞ AHMED DEDE’NİN ET-TUHFETU’L-BEHİYYE ADLI ESERİ VE ÇEVİRİSİ

İsmet KAYAOĞLU

GİRİŞ

Evliya menkabe (erinin kültür tarihimizdeki yerine çeşitli vesilelerle yazarlar ve menkabe yayını hazırlayanlar tarafından temas edilmiştir. Orta Asya Türk kültüründe Manas, Ergenekon v.b. gibi destanlar geleneğinin, İslâm dininin bu toplum ve alanlarda yayılmasından sonra menâkıb-name türüne dönüştüğüne şalrid olmaktayız. Bu edebi tür, yeni İslâmî inanç çerçevesinde, din için çarpışan kişileri ve İslâm velilerini anlatır ve bu ulu kişileri yüceltir. Bu ‘kişiler olağanüstü olayların ‘kahramartları olarak görülür. Et-Tuhfetu’l-Behiyye fi Tarikati’l-Mevleviyye bu tür üslupta bir risaledir. Menâkıbname geleneğinin Anadolu’da, Anadolu Selçukluları zamanında Eflâki ve Hacı Bektaş-ı Vel’i’nin eserlerinde görüldüğü ve hatta Osmanlı Devleti’nin kuruluşunu ve Osman Beyi anlatan yan tarihi kaynaklara kadar devam ettiği malumlarıdır.