MEVLEVÎ ÂYÎNİ GELENEĞİNDE HOCA HAFIZ MEHMED ZEKÂİ DEDE’NİN ÜÇ ÂYÎNİNİN (SÛZİDİL, SÛZNÂK, SABA ZEMZEME) MAKAM VE USÛL ANALİZİ BAKIMINDAN İNCELENMESİ – Okyay TAŞKIN, Burcu AVCI AKBEL
MEVLEVÎ ÂYÎNİ GELENEĞİNDE HOCA HAFIZ MEHMED ZEKÂİ DEDE’NİN ÜÇ ÂYÎNİNİN (SÛZİDİL, SÛZNÂK, SABA ZEMZEME) MAKAM VE USÛL ANALİZİ BAKIMINDAN İNCELENMESİ
Okyay TAŞKIN
Yrd. Doç. Dr. Burcu AVCI AKBEL
ÖZET
XIX. yy’da yaşamış olan Hoca Hafız Mehmed Zekâi Dede, âyin formunda bestesi bulunan musikişinaslardan biridir. Bu çalışmada Hoca Hafız Mehmed Zekâi Dede’nin bestelediği üç Mevlevi âyini makam ve usul yapıları açısından incelenmiş ve söz konusu âyinlerin dönemin özelliklerini nasıl yansıttığı açıklanmaya çalışılmıştır.Bu çalışmada, XIX. yy’daki makamsal anlayış değerlendirilerek Sûznâk, Sûzidil, Saba Zemzeme makamlarının o dönemdeki kullanımları incelenmiştir. Âyinlerin makam ve usul yapılarının, o dönem âyinlerinde kabul gören makam ve usul yapıları ile uyumlu olup olmadığı üzerinde durulmuştur. Yaşadığı dönem içerisinde değerlendirildiğinde, Zekai Dede’nin âyinlerinin dönemin müzikal anlayışına uygun olarak bestelendiği tespit edilmiştir.