MEVLÂN‘YA GÖRE OLUMLU DÜŞÜNMENİN YOLU VE İNSAN YALAMINA KATKISI – Osman Nuri Küçük

MEVLÂN‘YA GÖRE OLUMLU DÜŞÜNMENİN YOLU VE ŞNSAN YALAMINA KATKISI

Osman Nuri Küçük

Dış dünyayı kendi kişisel bilincinden ibaret görmeye meyilli olan insanın, diğer insanları ve karşılaştığı olayları değerlendirmesinde, baktığı şeyde öne çıkardığı ve algıladığı hususlar belirleyici olmaktadır. Bir şeyin olumsuzlukları üzerinde odaklanan kişinin o şeyle ilgili zihninde uyanan imge olumsuz olacağı gibi bunun aksi de aynı derecede geçerlidir. Bu yüzden insanın bir şey hakkındaki olumsuz değerlendirmeleri, aslında kendi bakış açısını ve zihninde o şeye biçtiği kendi zihinsel imgesini ifade etmektedir denilebilir. Duyularımızı, dış dünyaya açılan pencereler şeklinde nitelendirebiliriz. İnsan, kendi kişisel bilincinin, dış dünyayı oluşturduğuna ve kendi yaşantısının afâkî ―nesnel gerçekliği‖, tam bir biçimde temsil ettiğine inanır. Ancak bu değerlendirmelerin ve kendi dışımızdakilere verdiğimiz yanıtların ve ahlâkî yargıların, bir şuur düzeyinden diğerine ilerledikçe köklü bir değişime uğrayabileceğini görünce insan, önceki değerlendirmelerine şaşırmaktadır. Bu nedenle Mevlânâ bizlere şöyle seslenir:

―Kime kötü gözle bakarsan bil ki kendi varlık dairenden bakmaktasın, sen fenâ olduğundan onu fenâ görmektesin. Eğri merdiven basamağının gölgesi de eğri olur.