Mevlana’nın Şeyh-Mürşid Anlayışı – Halim Gül

Öz

Bu çalışmamızda Mevlâna’nın Mesnevi’si ekseninde şeyh/mürşid anlayışı üzerinde durulmuştur. Tasavvufî eğitim yoluna giren insanın, mutlaka bir şeyhe bağlanması gerektiği, bu yolda şeyhsiz tek başına yol almasının uygun karşılanmadığı hatta mümkün olmadığı kabul edilir. Bu bağlamda Mevlana’nın düşüncesinde şeyh/mürşidin tanımına ve özelliklerine, bu olgunun ihtiyaç olup olmamasına değinilerek kendisinden önceki ve sonraki sûfilerin görüşlerine de yer verilmişir. Mevlâna’nın bütün hayatında ve eserlerinde ana dayanağı hep Kur’ân-ı Kerim ve hadisler olmuştur. Bunları yorumlamış, bunlarla yoğrulmuş, sohbetleriyle çevresindekilere, eserleriyle daha sonra yaşayanlara bunları anlatmıştır. Güzel ve coşkulu bir anlatış, geçmişten ve yaşadığı günlük hayattan verdiği binlerce güzel örnek, akıl ve düşünce sahiplerine, gönül ve can sahiplerine Kur’ân ve hadisleri daha iyi anlatmak içindir.

Bu nedenle Mevlâna’da “şeyh/mürşid” konusunu ele alıp incelerken, biz de Kur’ân ve hadislerden hareket ederek Mevlâna’nın konu ile ilgili zikrettiği ayet ve hadisler tespit edilip görüş ve düşünceleri ortaya konulmaya ve değerlendirilmeye çalışılmıştır.