MEVLANA VE MEVLEVİLİK: KONYA KENT KİMLiGiNE SİNEN TARİHSELLİK – Celaleddin ÇELİK

MEVLANA VE MEVLEVİLİK: KONYA KENT KİMLiGiNE SİNEN TARİHSELLİK

Celaleddin ÇELİK

Türk Dini Önderleri Tipolojisi İçerisinde Mevlana XIII. yüzyıl Anadolu’sunda yaşayan ve Türk dini önderleri tipolojisi içinde özgün bir konuma sahip olan Mevlana Celaleddin Rumi, çağını aşan söylemiyle bugün evrensel hale gelen bir ilgi konusu olmuştur. Onun karizmatik kişiliğinde ve eserlerinde karşılığını bulan tarihsel miras, öncelikle içinde yaşadığı kentin kimliğine ve kültürel dokusuna bazı etkiler bırakmıştır. Kabul edilmelidir ki, zengin bir kültürel doku ve tarihsel birikime sahip kentlerin, sakinlerine nispeten daha köklü ve istikrarlı bir kent kültürü sunma potansiyelleri bulunmaktadır. Bu kimlik, çok değişik faktörler ışığında inşa olurken, buna belki de en büyük katkıyı, yaşadığı kentle özdeşleşmiş tarihsel kişilikler sağlamaktadır. Sosyoloji her ne kadar büyük şahsiyetlerin tarihsel toplumsal değişmeyi yönlendiren ve etkileyen bir faktör olduğu düşüncesini çok gerilerde bırakmışsa da, burada bir başka açıdan özellikle karizmatik kişiliklerin sosyal ve kültürel süreçlerdeki etkisi görmezden gelinemez. Öte yandan hızlı bir değişim sürecinde bulunan Türk toplumunda sosyo-kültürel hayatın çeşitli kısımlannda ve kentsel kültür üzerinde uyumdan-çatışmaya çok farklı görüntüler ortaya çıktığı bilinmektedir. Bu bildiride, hızlı kentleşme sürecindeki kentlerin tarihsel kimlikleri ile kent dokularına yerleşmiş kültürel özellikleri arasında sürekliliği ifade eden bazı göstergeler Konya örneğinde ele alınmaya çalışılmıştır.