MESNEVi’DE METAFORiK Anlatımlarda KULLANILAN HAYVAN Motifleri ve FELSEFİ Değerlendirmesi – Nejdet DURAK

MESNEVi’DE METAFORiK Anlatımlarda KULLANILAN HAYVAN Motifleri ve FELSEFİ Değerlendirmesi

Dr. Nejdet DURAK

(ÖZET)
Mesnevi’de geçen hikayeler Mevlana’nın insan tabiatı hakkındaki derin bilgisini ve psikolojik kavrayışını kısa, anlamlı ve canlı açıklamalarla ortaya koymaktadır. İnsanın iyi veya kötü olarak nitelendirilen vasıfları, erdemleri, reziletleri anlatılırken bu hikayelere başvurulmaktadır. Mevlana’nın bu hikayelerinde Peygamberlerden halifelere, tacirlerden orta ve aşağı sınıftan pek çok insan yer alırken; bunların önemli bir kısmında karakterleri hayvanlar olan hikayeler bulunmaktadır. Eserlerinde çeşitli vesilelerle aslandan tilkiye, eşekten kurda, papağandan horoza, köpeklere, tavus kuşundan farelere, ceylana, vb. pek çok hayvan karakterine metaforik anlatımlarda yer vermektedir. Mevlana metafor sanatıyla tasavvufi, felsefi, dini pek çok konuyu hayvanıann dilinden somutlaştırmada, anlaşılır kılmaktadır.