MAKAM ÇELEBİLERİ – 6) Emir Âdil Çelebi

Betül SAYLAN*

MEVLEVÎLİK’TE ÇELEBİLİK MAKĀMI VE MAKAM ÇELEBİLERİ

6) Emir Âdil Çelebi (d. 695 h./1295 m. – ö. 770 h./1368 m.)

Ulu Ârif Çelebi ve Devlet Hâtun’un küçük oğulları olan Emir Âdil Çelebi, 695 h./1295 m. târihinde dünyâya gelmiştir.²⁹⁹ 56 yaşında, 751 h./1350 m. yılında o târihe kadar vekâleten yürüttüğü postnişînlik görevini resmen üstlenmiştir.³⁰⁰

Emir Âdil Çelebi’nin postnişînlik dönemi hakkında kaynaklarda fazla bilgi bulunmamaktadır.³⁰¹

Emir Âdil Çelebi, 19 sene resmen, 9 sene de ağabeyi Emir Âlim Çelebi’ye vekâleten toplam 28 sene Dergâh’a hizmet ettikten sonra 770 h./1368 m. târihinde vefat etmiştir.³⁰²

Emir Âdil Çelebi’nin 745 h./1344 m. târihinde Muhammed Ârif (II./Sânî); 748 h./1347 m. târihinde de Muhammed Sâdık (ö. 805 h./1402 m.) isimlerinde iki oğlu dünyâya gelmiş; Muhammed Ârif Çelebi (ö. 824 h./1424 m.), babasının vefâtının ardından, amcası Emir Âlim Çelebi’nin torunu Şerefhân Hâtun ile 770 h./1368 m. târihinde evlenmiş ve Emir Âlim Çelebi’nin (ö. 798 h./1395 m.) yerine postnişîn olmuştur.303

* MEVLÂNÂ ÂİLESİ VE MEVLEVÎLİK’TE ÇELEBİLİK MAKÂMI – SEFÎNE-İ NEFÎSE-İ MEVLEVİYÂN ÖRNEĞİ – Doktora Tezi

299 Sahîh Ahmed Dede, a.g.e., s. 205; Târîhçe-i Aktâb’da da;

Gelince altı yüz doksan beşe sâl
Cenâb-ı Âdil etti dehre ikbâl
mısrâlarıyla Emir Âdil Çelebi’nin doğumu kaydedilmiştir. (Târîhçe-i Aktâb, s. 6)

300 Sahîh Ahmed Dede, a.g.e., s. 221

301 Buradaki bilgi kopukluğunun en önemli sebebi ise; Mevlevîlik târihi kaynaklarının en önemlilerinden biri olan Menâkıbu’l-Ârifîn müellifi Eflâkî’nin 745 h./1344 m. târihinde vefat etmiş olmasıdır. (Sahîh Ahmed Dede, a.g.e.,s.219) Bu târihten îtibaren Mustafa Sâkıb Dede’nin kaleme aldığı Sefîne-i Nefîse-i Mevleviyân eseri Mevlevîlik için en önemli kaynak olmuştur. Ancak, Sâkıb Dede de makam çelebilerinin hâl tercümelerini Şemseddin Âbid Çelebi’nin oğlu Emir Âlim Çelebi’den başlamıştır. Bu sebeple, Emir Âdil Çelebi ve dönemiyle ilgili yeterli bilgiye ulaşamadık.

302 Sahîh Ahmed Dede, a.g.e.,s. 223; Târîhçe-i Aktâb, Emir Âdil Çelebi’nin vefâtı için;

Birâder Âlim’e bu Âdil-i Ekber
Yedi yüz yetmiş idi gitti ol er
mısrâlarını kaydetmiştir. (Târîhçe-i Aktâb, s. 6)

303 Sahîh Ahmed Dede, a.g.e.,s. 219, 220, 224