İSTANBUL’DA MEVLEVİ ŞEYH AİLELERİ ve MEVLEVİLİĞİN BİR İMPARATORLUK TARİKATI OLARAK ÖRGÜTLENMESİ – Ekrem IŞIN

İSTANBUL’DA MEVLEVİ ŞEYH AİLELERİ ve MEVLEVİLİĞİN BİR İMPARATORLUK TARİKATI OLARAK ÖRGÜTLENMESİ

Ekrem IŞIN

Anadolu Ortaçağı ‘nı etkileyen başlıca tasavvufi düşünce hareketlerinden birisi, farki ı gelenekleri temsil eden iki mutasavvıfın, 13. yüzyılda Selçuklu başkenti Konya’ya yaptıkları yolculuklar sonucunda gerçekleşti. Endülüs’ten hareketle İslam coğrafyasını Batı’dan Doğu’ya adım adım gezen İbn Arabi, 13. yüzyıl başlarında Konya’yı ziyaret etmiş, Vahdet-i Vücud öğretisinin oluşum aşamasındaki düşünsel içeriğini, şehrin önde gelen kültür çevrelerine tanıtmıştı. Bir süre sonra, Konya’da noktalanacak ikinci bir yolculuk daha gerçekleşecekti . Bu defa, öncekinin tam aksine Doğu’dan Batı ‘ya doğru yapılan bir yolculuk söz konusuydu. Bahaeddin Veled, ailesiyle birlikte Belh’ten ayrılıp Konya’ya gelerek yerleşti. Böylece Doğu ve Batı tasavvuf ekollerinin, başka bir deyişle Endülüs kökenli felsefi mistisizm ile Orta Asya-İran merkezli ilahi vecd anlayışının Konya’da buluşmaları , önce Anadolu Ortaçağ düşünce hayatını şekillendirmiş, daha sonra da tarihi süreç boyunca farklı tarikat pratikleri tarafından geliştirilerek Türk tasavvuf kültürünün adeta omurgasını oluşturmuştur.