II. MAHMUD DÖNEMİ VE MEVLEVİLİK – Abdulnasır YİNER

II. MAHMUD DÖNEMİ VE MEVLEVİLİK

Dr. Abdulnasır YİNER

Özet Mevlevilik, özellikle III. Selim döneminden itibaren devlet idarecilerinin nezdinde daha etkin olmuştur. Kendilerine olan ilgi giderek artmıştır. Yeniçeri Ocağı’nın kaldırıldığı ile birlikte Bektaşilik gözden düşüp bütün faaliyetleri yasaklanmıştır. Ancak, başta Mevlevilik ve Nakşibendilik olmak üzere diğer tarikatlar faaliyetlerini devam ettirtmişlerdir. Mevleviler, Yeniçeri Ocağı kaldırılırken devlet tarafında yer almışlardır. Sultan II. Mahmud Mevleviliğe çok yakın ilgi göstermiş, fırsat buldukça başta Yenikapı Mevlevihanesi olmak üzere ziyaretlerde bulunmuş ve ilişkileri sıcak tutmuştur. Bu ilgiden dolayı Mevlevilik ön plana çıkmıştır. Bu dönemde Mevlevi-Devlet münasebetleri gelişirken, diğer taraftan da, Bektaşiliğin olumsuz etkilerinden olacak ki, tarikatlar kontrol altına alınmaya çalışılmıştır. Bunun için belli kıyafet giymek ve özel kimlik bulundurmak zorunda kalmışlardır. Yine, Evkaf Nezareti’nin kurulması ve vakıf gelirlerinin tarikatların kontrolünden çıkması çok daha büyük bir etki yapmıştır. Özellikle bazı bakanlar tarafından bu durum büyük bir baskı aracı olarak kullanılmıştır. Çok ciddi gelirden yoksun kalan tekke ve zaviyeler giderek önem ve etkilerini kaybetmeye bağlamışlardır.