İBNÜ’L-ARABÎ VE MEVLANA ARASINDAKİ BAZI ORTAK KAVRAMLAR – Ekrem Demirli

İBNÜ’L-ARABÎ VE MEVLANA ARASINDAKİ BAZI ORTAK KAVRAMLAR

Ekrem Demirli

ÖZET

İbnu’l-Arabi’yi e birlikte ortaya çıkan ve “tasavvufun olgunluk dönemi” diye nitelenen tasavvuf anlayışı, kendisinden sonraki tasavvufun gelişimini belirlediği kadar Önceki tasavvufun da yorumlandığı genel bir paradigma sayılmıştır. Bu bakımdan ilk sufílerin tasavvuf düşünceleri İbnü’l-Arabî’nin yorum yöntemiyle ele alınarak incelenmiş, bu sayede tasavvuf tal ihinde bir uyum ve ahenk aranmıştır. Mevlana, İbnü’l-Farız gibi şair-sufilerin eserleri de bu eksende yorumlanarak tasavvufun bu bütüncül ve çelişkilerden arınmış yapısı daha güçlü bir şekilde ortaya konulmuştur. Bununla birlikte Mevlana ve İbnü’l-Arabî’nin tasavvuf anlayışlarının hangi bakımlardan örtüştüğü ve hangi bakımlardan ayrıştığı gürümüzde de süren bir tartışmadır. Bu yazı, özellikle Mesnevİ’deki bazı kavramların İbnü’l-Arabî düşüncesindeki karşılıklarının araştırılması Üzerinde durmaktadır. Bu yönüyle de, daha Önce “Tasavvuf Dergisi, Mevlana Sayfası”nda yayınlanmış makalenin bir devamı mahiyetindedir.