HÜMANİZM VE MEVLANA – Ruhattin YAZOĞLU

HÜMANİZM VE MEVLANA

Ruhattin YAZOĞLU

ÖZET

Hümanizm kelimesi, ‘insan sevgisi’ anlamında ilk defa meşhur Romalı düşünür Cicero tarafından kullanılmıştır. Fakat kelimenin yaygın bir halde kullanılması XVI. yüzyılın sonlarına doğru olmuştur. ‘Aydınlanma devri’ filozoflarıyla felsefi bir anlam kazanarak bir yaşam doktrini haline gelen hümanizm, bütün sorunların, insandan başka bir kaynağa müracaat etmeden, sadece insanla çözülebilecegini savunan, insanı tek ölçü kabul eden ve dolayısıyla dini ve Tanrı inancını tümüyle dışlayan bir görüştür. Çağdaş ateist, materyalist ve Marksist akımlar genelolarak kendilerini hümanizm olarak adlandırırlar.

İşte bu anlamda, bütün gönlü Tanrı aşkı ile dolu olan ve bu aşkın topluma yansımasıyla insan sorunlarının çözülebilecegine inanan Mevlana’yı hümanist olarak tanıtmak çok yanlıştır, kanaatindeyiz. Çünkü, Mevlana’nın ögretisinin temelinde ‘Allah aşkı’, ‘gerçek kulluk’, ‘tolerans ve hoşgörü’ bulunmaktadır.