Galata Mevlevîhânesi Örneğinde İstanbul Mevlevîliğinin Kültürel Hayata Etkisi – Safi ARPAGUŞ

Galata Mevlevîhânesi Örneğinde İstanbul Kültürel Hayata Etkisi

Safi ARPAGUŞ

Özet

Mevlevîlik, tasavvuf târihinde ortaya çıkmış önemli tarîkatlardan biridir. Tarîkat, ilk dönemlerinde Konya merkezli iken XV. yüzyıl sonundan îtibâren, özellikle İstanbul’un fethinden sonra Osmanlı coğrafyası ölçeğinde merkez şehirleri kültürel açıdan kapsamına almıştır. Diğer tarîkatlara nisbetle geniş halk tabanına yayılmak ve toplumu bir ağ gibi sarmak yerine edebiyat ve sanatla içiçe bir mâhiyet arzeden Mevlevîlik, yüksek kültürde farklı bir temsil sahası bulmuş, dolayısıyla edebiyat, mûsikî, âdâb ve erkân yönüyle bulunduğu toplumun daha çok seçkinlerine hitap etmiştir. Biz bu makālede Mevlevîliğin İstanbul ölçeğindeki yerine ve kültürel hayâtı şekillendirişine ilişkin görüşleri ele aldık. Bir örnek olması açısından tarîkatın İstanbul’daki dikkat çekici merkezlerinden olan Galata Mevlevîhânesi’ni, içinde yetişmiş önemli şahsiyetleri öne çıkararak yaşadıkları çevre ve döneme etkileri çerçevesinde değerlendirdik.